Het kompas

Hoe ziet een kompas er uit 

Wat op elk kompas zit:

Kompassen bestaan al duizenden jaren. Samen met de kaart is het kompas voor jou het belangrijkste navigatiemiddel op je hike. Er zijn een aantal dingen die je op elk kompas kunt vinden. Die zullen we eerst bespreken voordat we naar een paar verschillende modellen gaan kijken.

De kompassen die we hier bespreken hebben elk een kompasnaald die naar het (magnetische) noorden wijst. De kant die naar het noorden wijst is rood, of voorzien van een lichtgevende streep. Deze naald bevindt zich in de kompasring, het draaibare gedeelte. Verwar de kompasring niet met de kompasroos. De kompasroos is de gradenverdeling. De kompasroos is meestal te klein om alle 360 graden aan te geven. In dat geval stelt een streepje op de kompasroos vaak meer dan 1 graad voor. Kijk hier altijd goed naar als je een onbekend kompas in je handen krijgt. Bij het noorden van de kompasroos staan vaak twee lichtgevende stipjes of streepjes. Die zijn ervoor om het kompas ook in het donker te kunnen gebruiken.

Bij veel kompassen is de kompasring gevuld met een mengsel van water, glycerine en alcohol. Deze vloeistofkompassen hebben als voordeel dat de naald rustiger draait. De naald heeft wel even tijd nodig om te draaien, dus kijk altijd goed of de naald nog draait. Pas altijd op voor storende magneten die je naald op hol doen slaan. Een fiets, een horloge of elektriciteitsmasten kunnen je kompas flink om de tuin leiden.

Er zijn verschillende soorten kompassen. De in Nederland meest gebruikte twee laten we je hier zien.

Vizierkompas:

Dit model zien we heel veel bij scoutinggroepen. Onder de kompasring kun je een spiegel uitklappen. Dat is vooral nuttig als
je een punt wilt 'schieten'. Wat dat is zul je lezen op de pagina over de kompas handgrepen. Als je de spiegel inklapt kun je het kompas ook gewoon op de kaart gebruiken. Als je het kompas niet gebruikt schuif je het in het stevige doosje, waardoor het heel geschikt is voor scoutingactiviteiten. De witte streepjes die je op de foto links en rechts op het doosje ziet zijn vizierstrepen. De gleuf op de doos is de viziergroef. Hierdoor kijk je als je het kompas met gestrekte arm voor je houdt om te 'schieten'.

In lijn met het vizier kun je onder de kompasring het afleespunt vinden. Dat is een klein driehoekig pijltje.

Kaartkompas

Het kaartkompas lijkt op het vizierkompas, maar heeft geen doosje. Het kompas is doorzichtig zodat je de kaart nog kan zien als je het kompas er op legt. Soms zit er een klein vergrootglas in het ompas om de kaart beter te kunnen bekijken. Langs de zijkant staat vaak een liniaal.