Benzine branders

In deze instructie proberen we wat te vertellen over het gebruik van de Coleman-benzinebranders bij scouting. Als eerste vergelijken we benzinebranders met gasbranders en hebben we de voor- en nadelen even op een rijtje gezet. Vervolgens proberen we duidelijk te maken hoe een benzine brander werk, hoe je er (veilig) mee om kunt gaan en hebben we ook wat praktische tips op papier gezet.

Bij scouting wordt, door het steeds vaker verdwijnen van plaatsen waar nog met hout gestookt mag worden, steeds vaker op benzinebranders gekookt. Hiervoor worden meestal de zogenaamde Coleman 2-pits benzine branders gebruikt. Voor hikes en expedities worden meestal de lichtgewicht Colemanbranders gebruikt.

Benzine/multi-fuelbranders

Het grootste voordeel van benzinebranders is wel het feit dat loodvrije-benzine vrijwel overal te krijgen en betrekkelijk goedkoop is. Daarnaast is de verbrandingswaarde van benzine zeer hoog en maakt het voor benzine niet echt uit dat je kookt terwijl het vriest. Benzine brandt uitstekend, op alle hoogtes en ook bij lage temperaturen. Een voordeel van m.n. Coleman branders is ook dat op veel plaatsen onderdelen van de branders te krijgen zijn en dat ze weinig onderhoud vergen.

Nadelen van benzine branders zijn:

• Het gewicht en de omvang van de kleine branders in vergelijking met een gasbrandertje.
• De geur, alles gaat er na ruiken helemaal als de brander een keer lekt (als je gebruik maakt van de Coleman fuel valt het wel mee).
• Het gebruiksgemak, sommige benzinebrander zijn lastiger aan te sluiten, je moet eerst pompen en vaak ook nog voorverwarmen (met pasta's e.d.). De branders moeten met losse flessen en trechter gevuld worden. De meeste benzinebranders kunnen niet klein staan of verliezen dan snel hun druk.

Voor gasbranders en Coleman-lampen zijn er aparte instructies.

De werking van een benzine brander:

De brander brand op gasvormige benzine. Door te pompen komt de tank onder druk te staan. De benzine wordt, voordat hij in de branderkop uit komt, door een generatorbuis gepompt. Deze buis loopt over de brandende branderkop heen. Door de warmte wordt de benzine omgezet in gas, met een regelkraantje kan je de hoeveelheid benzine regelen die door de generator stroomt, de brander brand hierdoor harder of zachter. De brander houdt zichzelf door dit systeem op druk.

Soorten benzine branders bij de scouting

Voor normaal gebruik hebben we de 2(of 3)-pits Coleman branders van het type 700 Voor gebruik tijdens een hike of expeditie worden de lichtgewicht Coleman Peak branders gebruikt.

Veiligheid gaat voor alles:

• Gebruik de brander nooit in een afgesloten ruimte (b.v. tent).
• Benzine en Colemanfuel zijn vluchtige brandstoffen die gemakkelijk ontvlamt, let hier altijd op.
• Gebruik voor de brandstof alleen goedgekeurde fuelflessen en zorg dat die niet gedeukt zijn.
• Vul de brander altijd in de buitenlucht en alleen dan wanneer de brander geheel afgekoeld is.
• Altijd op een vaste vlakke ondergrond plaatsen en nooit in een loopweg.
• Zorg dat pannen stabiel op de brander staan, zet nooit een te grote pan op de brander.
• Bij het pompen nooit een (warme)pan op de brander laten staan.
• Let op met het opendraaien van de pomp, als deze te ver is losgedraaid kan er benzine in de pompbuis lopen en ontvlammen bij het oppompen.
• Zorg dat de vuldop altijd goed aangedraaid zit.
• Houdt voldoende afstand bij het ontsteken, de brander geeft meestal in het begin een steekvlam.
• Benzine branders worden zeer warm, let er op dat pannen niet droog koken en gebruik windschermen alleen op voldoende afstand.
• Na gebruik de brander altijd voldoende laten afkoelen en vervolgens pas de druk van de tank afhalen, dit voorkomt onnodig lekken.

Het gebruik van de benzinebrander:

• Klap alles op de juiste manier open en zet de brander op een stevige vlakken ondergrond.
• Vul de brander met een trechter maar niet helemaal vol, vul tot net onder de rand van de vulopening.
• Veeg gemorste brandstof weg.
• Zorg dat de draaiknop of de hendel op close staan, bij de 2-pitter beide draaiknoppen dicht.
• Draai de pomp linksom los en pomp de brander maximaal 20-25 keer op voor de begindruk. Druk tijdens het pompen het gaatje in de knop dicht met je duim.
• Draai de pomp na het pompen weer rechtsom dicht (close).
• Bij een 2-pitter draai je, voordat je hem aansteekt, eerst een soort chokehendeltje in de 'light'-stand. Als de brander ongeveer 3 minuten brand kan je dat hendeltje weer naar beneden draaien.
• Zet de hendel voor het ontsteken in de 'light'-stand en houd er gelijktijdig een lucifer bij.
• Ontsteek bij een 2-pitter de 2e pit pas als de eerste goed brandt.
• Zet de brander uit door hem op 'off' te draaien.
• Wacht tot de brander is afgekoeld, haal de druk eraf door de vuldop even te openen. Berg hierna de brander pas op.

Praktische tips en onderhoud:

• Voorzie een vulfles of jerrycan altijd met een passende schenktuit of trechtertje.
• Vul de brander altijd bij na gebruik, hierdoor voorkom je dat bij een volgende keer de brander er halve wegen mee stopt en je voor het vullen moet wachten tot hij is afgekoeld.
• Colemanfeul brand schoner en mooier dan loodvrije benzine, gebruik NOOIT andere brandstoffen.
• Berg altijd ook de lucifers op bij de brander, stop ze in b.v. een kokertje van een filmrolletje zodat ze niet nat (van de benzine!) kunnen worden.
• Na gebruik altijd de druk van de tank afhalen, dit voorkomt onnodig lekken in b.v. je tas.
• Bewaar voedsel altijd gescheiden van brander en vulfles zodat dit bij evt. lekkage nog bruikbaar is.
• Zorg dat je wat reserve onderdelen bij de brander hebt, een pomprubbertje en een generatorbuis zijn echter voldoende.
• Aan het regelkraantje zit vaak ook een doorprikker voor de inspuitopening in de branderkop. Brand de brander slecht dan komt dit meestal doordat die opening verstopt zit. Het herhaaldelijk heen en weer bewegen van het kraantje maakt de opening meestal weer open.
• De pomp kan je af en toe smeren met een druppeltje olie van een oliepeilstok van een auto.

Mogelijke problemen en de oplossing:

• Pomp doet het niet meer -> haal de pomp uit de brander en controleer het rubber. Als je geen nieuwe hebt dan kan je de oude weer proberen te vormen en goed in de pompbuis te laten aansluiten. Een beetje vaseline op de pomp doet ook vaak wonderen.
• De brander brandt niet regelmatig en niet voluit -> Aan het regelkraantje zit tevens een doorprikker voor de inspuitopening in de branderkop. Het kan zijn dat die opening verstopt zit. Het herhaaldelijk heen en weer bewegen van het kraantje tijdens het branden maakt de opening meestal weer open.