Branders Algemeen

Een goede brander is een onmisbaar attribuut op de paklijst van elke Scout of Explorer. Er zijn op het moment echter zoveel verschillende branders op de markt dat het aanschaffen van nieuwe branders nog wel eens een ingewikkelde klus kan zijn. Belangrijke aspecten zijn de verkrijgbaarheid van de brandstof en de temperatuur waarbij de brander moet functioneren. Ook de veiligheid is een belangrijk punt om rekening mee te houden. Aangezien deze aspecten verschillen per brandstof zullen we deze apart onder de loep nemen. We kijken naar de branders welke binnen de Wielewaal gebruikt worden.


Benzine

peak3Benzine is de populairste brandstof onder de lichtgewicht kampeerders. Het is bijna overal verkrijgbaar, goedkoop en levert een hoog rendement op. Er kleven aan benzines echter een aantal belangrijke nadelen. Ten eerste is benzine zeer vluchtig en daardoor zeer explosief. Autobenzine en Coleman Fuel zijn het vluchtigst.


Het is daarom belangrijk om de benzine in goed afsluitbare brandstofflessen te vervoeren. Een ander probleem doet zich voor bij winterkamperen of bij slecht weer. Hoewel het nooit aan te raden is kan het wel eens noodzakelijk zijn om in de tent (onder de luifel) te koken. Zeker met autobenzine is dit een gevaarlijke zaak. In autobenzine zitten namelijk benzenen en andere kankerverwekkende verbindingen, die bij onvoldoende ventilatie in de tent blijven hangen. Dit geldt zeker voor loodhoudende benzine. Dat klinkt misschien heel gevaarlijk, maar bijna alle schadelijke stoffen worden bij verbranding omgezet in ongevaarlijke gassen. Als je op de hoogte bent van dit gevaar en er rekening mee houdt zul je er nooit problemen van ondervinden. Zorg dus dat je altijd kookt in een goed geventileerde ruimte, liefst in de open lucht.

Veel benzinebranders zijn niet zo dol op autobenzine omdat deze toevoegingen als smeermiddelen en lood bevat.Branders ExplorersDe branders kunnen hierdoor verstopt raken. Het beste voor de brander zijn de kookpuntbenzines of zoals de Engelsen zeggen 'white gas'(Coleman Fuel, wasbenzine e.d.) maar deze zijn dan ook een stuk duurder. Loodvrije benzine is dan een geschikt alternatief. Een groot voordeel van koken op benzine is dat (loodvrije)benzine in Europa bijna overal te verkrijgen is. Dat is ook wel nodig, want als je met het vliegtuig weg gaat is het verboden om lege of volle benzineflessen mee te nemen. Zelfs je lege benzinebrander kan in beslag worden genomen. Hou daar dus rekening mee!

Je ziet hier hoe een bekende benzinebrander van Coleman is opgebouwd.

peak1

 

peak2

 

1. Tankdop
2. Tankdop
3. Kraanstuk
4. Branderschaal
5. Brander-ringset
6. Pompcup
7. Pompgedeelte 8. Terugslagventie+pompstang
9. Brandereenheid
10. Schroef (6x)
11. Generatorconsole
12. Rooster
13. Generator
14. Tankdophouder

Gas


Het koken op gas heeft veel voordelen. Het is zeer eenvoudig in het gebruiken en het brandt schoon. Geen gemors met vloeistof, geen roetende vlam en geen vieze pannen. Ook is gas erg veilig. Gas is weliswaar zeer explosief (meer dan alle andere brandstoffen) maar de kans op lekkage bij gasbranders is zeer gering.

Toch moet je op een aantal punten letten bij het gebruik van gas. Ten eerste moet de fles niet te heet worden. Zorg dus voor een goede ventilatie en zet je windscherm niet rondom de fles. Bij typen waarbij het tankje los staat van de kop kan er een steekvlam ontstaan als de fles omvalt, zorg dus dat de fles stevig staat. Een ander punt waar je op moet letten is dat naarmate de gasfles leger raakt de druk waarmee het naar buiten komt zal afnemen. Is de tank voor tweederde leeg, dan zal het koken ongeveer twee keer zo lang duren als met een volle tank. Het gas waarop de branders branden is butaan of een mengsel van butaan en propaan. Als het vriest kun je op butaan (op zeeniveau) niet koken. Des te meer propaan aan het butaan is toegevoegd, des te lager de temperatuur waarbij de brander nog functioneert.

Dat toch veel alpinisten kiezen voor gas komt door het feit dat op grotere hoogte (door de afnemende druk) het gas makkelijker uit de fles komt. In Europa is gas (Camping Gaz) goed verkrijgbaar. Buiten Europa kan het nog wel eens een probleem zijn.